Khóa điện (electrical lockout) là một phần quan trọng của quy trình khóa và gắn thẻ (lockout-tagout, LOTO) được áp dụng trong môi trường làm việc để đảm bảo an toàn trong khi thực hiện bảo dưỡng, sửa chữa hoặc làm việc trên các thiết bị điện. Chức năng chính của khóa điện là ngăn chặn hoặc cắt nguồn điện đến thiết bị hoặc hệ thống điện, từ đó giảm thiểu nguy cơ tai nạn điện.
Các loại khóa điện thường được sử dụng bao gồm: - Khóa Mạch (Circuit Breaker Lockout): Sử dụng để ngăn chặn hoặc cắt nguồn điện đến các bộ ngắt mạch hoặc công tắc điện. - Khóa Ổ Cắm (Plug Lockout): Sử dụng để ngăn chặn việc cắm hoặc rút ổ cắm ra khỏi ổ cắm điện. - Khóa Thiết Bị (Equipment Lockout): Sử dụng để khóa hoặc ngăn chặn hoạt động của một thiết bị điện cụ thể như máy móc, đèn, motor, vv. - Khóa Bảng Điều Khiển (Panel Lockout): Sử dụng để khóa bảng điều khiển hoặc tủ điện để ngăn chặn truy cập vào các phần tử điện bên trong.
Quy trình lockout của thiết bị điện thường bao gồm các bước sau: - Xác định Thiết Bị và Nguồn Điện: Xác định và xác nhận thiết bị điện cụ thể mà bạn cần khóa và nguồn điện mà nó sử dụng. - Tắt và Ngắt Nguồn Điện: Tắt nguồn điện đến thiết bị bằng cách tắt công tắc hoặc ngắt bộ ngắt mạch chính. - Khóa và Gắn thẻ thiết bị: Sử dụng khóa và ổ khóa tương ứng để khóa thiết bị trong tình trạng "tắt", sau đó gắn một thẻ cảnh báo (tag) để cung cấp thông tin về người thực hiện công việc và thời gian khóa. - Kiểm Tra và Xác Minh: Kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo rằng thiết bị đã được khóa và không thể vận hành, và xác minh rằng không ai có thể vô tình gỡ bỏ hoặc tắt khóa. - Thực hiện công việc: Bắt đầu thực hiện công việc bảo dưỡng, sửa chữa hoặc làm việc trên thiết bị mà không có nguy cơ vận hành không an toàn. - Gỡ Khóa và Khởi động lại: Sau khi hoàn thành công việc, gỡ bỏ khóa và khởi động lại thiết bị chỉ khi đã đảm bảo an toàn cho mọi người làm việc trong khu vực.
Quá trình này đảm bảo rằng mọi người làm việc trên thiết bị điện có thể thực hiện công việc của mình một cách an toàn và hiệu quả mà không lo ngại về nguy cơ từ nguồn điện.